Print this page

Δίκτυο για αστέγους

Ως Ελληνικό Δίκτυο για το Δικαίωμα στη Στέγη και την Κατοικία, ενθαρρύνουμε κάθε μορφή στεγαστικής συνδρομής που λειτουργεί ενισχυτικά στην ελληνική κοινωνία

, όμως είναι σημαντικό να δούμε σε τι πλαίσιο προβλέπεται στο παρόν σχέδιο νόμου και ποιες πολιτικές δεν προβλέπονται. Να υπογραμμίσω ότι η κυβέρνηση δεν διαβουλεύθηκε το Δίκτυο και κατά συνέπεια δεν επωφελήθηκε της εμπειρίας των οργανώσεων μελών του, πριν παρουσιάσει το παρόν νομοσχέδιο. Παρόλα αυτά υποβάλλαμε παρατηρήσεις στον απειροελάχιστο χρόνο κοινωνικής διαβούλευσης και θα τα στείλουμε και στην επιτροπή.

Η φράση στεγαστική πολιτική παραπέμπει περισσότερο σε ένα σύνολο μέτρων και δράσεων που αλληλοσυμπληρώνονται και στοχεύουν σε ένα αποτέλεσμα. Τα περιγραφόμενα στα σχετικά άρθρα του νομοσχεδίου απέχουν κατά τη γνώμη μας από το να συνιστούν μια «πολιτική», συνιστούν μάλλον αποσπασματικές προτάσεις. Οι συγκεκριμένες έννοιες που χρησιμοποιούνται δεν ορίζονται με σαφήνεια κι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διαφορετικά αποτελέσματα κατά την εφαρμογή. Επίσης λείπουν έννοιες, και κατά συνέπεια πολιτικές, που χρειάζονται για να αποδώσουν τα όσα εμείς θα θέλαμε να εφαρμόσετε, όπως για παράδειγμα ο προσδιορισμός της κοινωνικής μίσθωσης, ένα πλαίσιο για συνεταιριστική κατοικία, κα.

Προτείνουμε τη ρητή σύνδεση των μέτρων κοινωνικής και οικονομικά προσιτής κατοικίας με εθνικές στρατηγικές (όπως την  Μακροπρόθεσμη Στρατηγική για την Ανακαίνιση του Κτιριακού Αποθέματος) και τα εθνικά σχέδια δράσης που αφορούν την καταπολέμηση της φτώχειας, τον εξορθολογισμό των επιδοματικών πολιτικών που σήμερα δεν φτάνουν τους ούτως ή άλλως στενά προσδιορισμένους δικαιούχους και πολιτικές που αφορούν την ενεργειακή φτώχεια και την κλιματική αλλαγή.

Οι όποιες θετικές πολιτικές προβλέπονται από το παρόν νομοσχέδιο οφείλουν να διευρυνθούν προς όλες τις ευάλωτες ομάδες.

Οι στεγαστικές ανάγκες διαφέρουν ανά περιοχή στην ελληνική επικράτεια. Είναι απαραίτητο να θεσμοθετηθεί η ευρύτερη εμπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την καταγραφή των αναγκών και των διαθέσιμων κατοικιών και κενών σπιτιών ώστε οι βασικές κεντρικές πολιτικές να προσεγγίζουν τις τοπικές ανάγκες. Χρειάζεται επίσης να θεσπιστεί ένας μόνιμος μηχανισμός τοπικής καταγραφής αναγκών - διαθεσιμότητας και προσφοράς ακινήτων.

Από το σύνολο των επί μέρους παρατηρήσεών μας, αναφέρουμε στο σύντομο χρόνο που έχουμε τα εξής:

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η αγορά βραχυπρόθεσμης μίσθωσης έχει εδώ και αρκετά χρόνια λειτουργήσει χωρίς περιορισμούς ή κυβερνητικές παρεμβάσεις και τα προβλήματα που έχει αυτό αποφέρει τόσο στην ανεύρεση ακινήτων προς ενοικίαση αλλά και ακινήτων σε προσιτές τιμές, προτείνουμε να υπάρχει όρος μακροχρόνιας μίσθωσης τουλάχιστον για δεκαετία και να εισαχθούν τρόποι προσδιορισμού του προσιτού μισθώματος. Σημαντικό να προβλεφθούν για τους ιδιοκτήτες που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα και φορολογικά κίνητρα.

Η μέθοδος που περιγράφεται ως Κοινωνική αντιπαροχή δεν είναι νέα, εφαρμόζεται σε πολλές χώρες στον κόσμο. Διαπιστώνουμε όμως μια σύγχυση μεταξύ των εννοιών «ακίνητο» και «κτίριο», η οποία καθιστά ασαφές τι θα παραδοθεί στο τέλος της διαδικασίας στον φορέα Γενικής Κυβέρνησης, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη την δυνατότητα εξαγοράς οριζόντιων ιδιοκτησιών.

Είναι ασαφής η πρόβλεψη της παραγράφου 3, σύμφωνα με την οποία ο φορέας στον οποίο ανήκει το ακίνητο επιλέγει τους δικαιούχους με βάση αντικειμενικά κριτήρια. Η διαδικασία που περιγράφεται στις εξουσιοδοτικές διατάξεις είναι αρκετά σύνθετη για να εφαρμοστεί από κάποιον φορέα με μόνο κριτήριο την ιδιοκτησία του ακινήτου. Κατά τη γνώμη μας χρειάζεται να θεσπιστούν έστω κάποια ελάχιστα κριτήρια στο πλαίσιο αυτού του νομοσχεδίου, με ενδεχόμενη πρόβλεψη για προσθήκη επιμέρους κριτηρίων εντοπιότητας όταν το ακίνητο είναι δημοτικό. Στο ίδιο θέμα η μελέτη που προβλέπεται στην παράγραφο 1 θα πρέπει να εκπονείται από δημόσιο φορέα ή με ευθύνη δημόσιου φορέα.

Τέλος, σε ένα νομοσχέδιο που αφορά τη στέγαση οφείλουμε να δηλώσουμε την αντίθεσή μας για την παραμονή αλλά και επιστροφή πολλών μετακινούμενων πληθυσμών σε καταυλισμούς αντί για την αξιοπρεπή στέγασή τους σε κατοικίες. Κι αν η απάντηση της κυβέρνησης εδώ είναι ότι αυτά αφορούν άλλο Υπουργείο, απαντάμε με τη σειρά μας ότι τουλάχιστον οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες θα πρέπει να έχουν εξίσου προτεραιότητα με τις ελληνίδες και έλληνες πολίτες βάσει δεσμεύσεων της χώρας μας με διεθνείς συμβάσεις αλλά και ως μέρος των πολιτικών ένταξης.